“อิคิไก” ทลายความว่างเปล่า หาความหมายของชีวิต

เคยถามตัวเองไหม ความสุขของเราอยู่ตรงไหน? คุณค่าของการมีชีวิตอยู่ของเราคืออะไร?

วิกฤตและความทุกข์ระทม ทำให้ความสุข ความสบายใจห่างไกลไปทุกที ชีวิตรู้สึกว่างเปล่า ทำอะไรก็ไม่ดีขึ้นเลย กินอยู่เป็น 360 องศาแห่งการใช้ชีวิตนำปรัชญาการใช้ชีวิตของชาวญี่ปุ่นมาฝาก แม้ไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่นี่อาจเป็นยุคที่คนไทยต้องการ “อิคิไก” มากที่สุด

IKIGAI (อิคิไก) ปรัชญาซึ่งทำให้คนญี่ปุ่นมีอายุยืนยาวเป็น 100 ปี

คนที่มีอิคิไกจะรู้ว่าทุกเช้าที่ตื่นขึ้นมาเขามีชีวิตแต่ละวันไปเพื่ออะไร เขาจะใช้ชีวิตในวันใหม่อย่างมีพลัง เบิกบาน พึงพอใจ และสุขสงบภายใน

คำว่า IKI แปลว่า “ชีวิต”

คำว่า Gai แปลว่า “คุณค่า”

เมื่อนำสองคำมารวมกันมีความหมายว่า “คุณค่าของการมีชีวิตอยู่”

เป็นปรัชญาชีวิตเก่าแก่ของชาวญี่ปุ่นเพื่อใช้ค้นหาคำตอบให้ตัวเองว่า การตื่นขึ้นมาในแต่ละวันมีความหมายอย่างไร เป้าหมายในชีวิตของเราวันนี้คืออะไร และ เราจะใช้ชีวิตอย่างสมดุลได้ด้วยวิธีการไหนบ้าง

ศิลปะการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่าแบบ IKIGAI 10 ข้อ

1.Stay active, don’t retire (กระตือรือร้นกับชีวิตแบบไม่มีวันเกษียณ)

เรียนรู้และตื่นเต้นกับสิ่งใหม่ๆ ต่างๆ ในโลก รักในสิ่งที่ทำ ทำในสิ่งที่สำคัญและมีคุณค่าต่อชีวิต ทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุด มีความก้าวหน้าทุกๆ วัน และชื่นชมกับสิ่งดีๆ รอบตัว

2.Take it slow (ทำอะไรให้ช้าลง)

ให้คิดใคร่ครวญก่อนลงมือทำมีวิสัยทัศน์มีแผนงานที่ดีก่อนแล้วทำ ทำแล้วจะเกิดผลลัพธ์อะไรขึ้นบ้างไม่ใช่ทำแบบรีบๆ ไม่ได้มองภาพใหญ่ในระยะยาว

3.Don’t fill your stomach (อย่ากินให้อิ่มเกินไป)

ถ้าอยากมีสุขภาพดี มีอายุยืน ต้องใช้กฎ 80 เปอร์เซ็นต์ (hara hachibu) ให้หยุดกินทันทีเมื่อรู้สึกอิ่มแล้ว เน้นอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ

4.Surrounding yourself with good friends (แวดล้อมด้วยเพื่อนดีๆ)

เพื่อนคือยาที่ดีที่สุด การได้รับฟัง ได้พูดคุย ได้แบ่งปันทุกข์สุขกับเพื่อนๆ ให้คำแนะนำกันบ้าง หัวเราะขำขันกันบ้าง ไปเที่ยวด้วยกันบ้าง ทำให้ชีวิตมีชีวิตชีวาทุกวัน งานวิจัยหลายแห่งให้ข้อมูลตรงกันว่า ความสัมพันธ์ที่ดีนำไปสู่สุขภาพจิตที่ดี ทำให้การทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกายดีขึ้นด้วย

5.Get in shape for your next birthday (ฟิตร่างกายให้ดีต้อนรับวันเกิดในปีหน้า)

ร่างกายก็ต้องการการดูแลบำรุงรักษา ใช้งานทุกวันก็ต้องเสื่อมไปบ้างเป็นธรรมดา การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ทำให้ร่างกายแข็งแรงและยังผลิตฮอร์โมนเพื่อช่วยให้เรามีความสุขอีกด้วย

6.Smile (จงยิ้มเข้าไว้)

การยิ้มทำให้จิตใจผ่อนคลาย และช่วยทำให้มีเพื่อนเพิ่มขึ้นได้ง่ายๆ เพราะกลไกทางจิตใจของเรามีระบบจดจำความรู้สึกอัตโนมัติ (Facial expression effect) ที่ทำให้เรารับรู้ว่าหากเรายิ้ม อารมณ์เราจะดีขึ้น

7.Reconnect with nature (เชื่อมต่อกับธรรมชาติ)

เดินทางไปท่องเที่ยวพักผ่อนตามแหล่งธรรมชาติ ทะเล ภูเขา น้ำตก เพื่อเพิ่มพลังให้ตัวเองอยู่เสมอ เพราะเราต่างเชื่อมโยงเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ การได้สูดอากาศบริสุทธิ์รับออกซิเจนคือความสุขโดยธรรมชาติของมนุษย์ทุกคน

8.Give thanks (ขอบคุณในสิ่งที่เรามี)

ความรู้สึกขอบคุณและกตัญญูต่อบุคคลและสิ่งต่างๆ ตั้งแต่บรรพบุรุษ พ่อแม่พี่น้อง ธรรมชาติสิ่งแวดล้อม อาหารและสิ่งที่เรามี จะทำให้เรารู้สึกโชคดีที่ได้มีชีวิตอยู่และจะเพิ่มความสุขให้เราในทุกๆ วัน

9.Live the Moment (อยู่กับปัจจุบันขณะ)

หยุดเสียใจกับสิ่งที่เกิดขึ้นในอดีตหยุดกลัวหรือกังวลกับสิ่งที่จะเกิดขึ้นในอนาคต “วันนี้” และ “ขณะนี้” คือช่วงเวลาที่ดีที่สุดของเรา ใช้มันให้ดีที่สุด ให้เป็นช่วงเวลาที่มีคุณค่าและน่าจดจำ เวลาเป็นสิ่งที่ผ่านมาและผ่านไปเลยเอาคืนมาไม่ได้และหาเพิ่มไม่ได้

10.Follow your IKIGAI (จงออกตามหาอิคิไก)

ของคุณเองไม่ว่าจะเป็นสิ่งที่เรารัก สิ่งที่เราถนัดสิ่งที่เราทำแล้วได้ผลตอบแทน สิ่งที่เราทำแล้วเป็นประโยชน์ต่อผู้อื่น มีความสุข มีคุณค่า

ลองสังเกตตัวเอง ใส่ใจสิ่งที่อยู่รอบตัวด้วยใจที่เปิดกว้าง หากเราทำอะไรสำเร็จแม้จะเป็นสิ่งเล็กน้อย สมองจะหลั่งสารโดพามีนซึ่งมีผลทำให้เรามีความสุข

อิคิไกเริ่มจากการสัมผัสความสุขจากสิ่งเล็กๆ น้อยๆ การค้นหาอิคิไกของแต่ละคนแตกต่างกัน ความหมายในชีวิตไม่จำเป็นต้องยิ่งใหญ่ อาจเป็นสิ่งเรียบง่ายหรือสิ่งเล็กๆ วันหนึ่งเราจะมองเห็นอิคิไกของตัวเองในที่สุด

กินอยู่เป็นขอขอบคุณข้อมูลจาก

ลม เปลี่ยนทิศ. IKIGAI ศาสตร์ที่ช่วยให้ชีวิตดีขึ้น. ไทยรัฐ (3 กรกฎาคม 2564) : 5.