วันนี้หลายคนรู้สึกไหมคะว่าแดดแรงกว่าปกติ ทั้งดวงอาทิตย์ยังขึ้นเร็วกว่าเวลาปกติด้วย เนื่องด้วยวันนี้ 21 มิถุนายน เป็นวันที่ตรงกับ “วันครีษมายัน” ซึ่งวันนี้คือวันอะไร แล้วสำคัญอย่างไรนั้น วันนี้กินอยู่เป็น 360 องศาแห่งการใช้ชีวิตจะพาคุณมาหาคำตอบค่ะ
วันครีษมายัน คือวันอะไร?
“ครีษมายัน” (อ่านว่า ครีด-สะ-มา-ยัน) หรือในภาษาอังกฤษใช้คำว่า Summer Solstice ซึ่งเป็นวันที่ช่วงเวลากลางวันยาวนานที่สุดในรอบปี ในทางภาษาศาสตร์นั้นคำว่า “Solstice” มีรากศัพท์มาจากภาษาอินโดยูโรเปียน โดยรากศัพท์ของ SOLSTICE มาจาก STICE ที่แปลว่า สถิต หรือ หยุด ซึ่งหากนำมาแปลรวมกันแล้วนั้นจะมีใจความหมายถึงวันที่ดวงอาทิตย์จะโคจรไปถึงจุดหยุด(ซึ่งหมายถึงจุดเหนือสุดนั่นเองค่ะ)
โดยในแต่ละวันดวงอาทิตย์จะปรากฏในตำแหน่งต่างกัน ซึ่งจะโคจรเปลี่ยนตำแหน่งไปเรื่อยๆเฉลี่ยวันละ 1 องศา ซึ่งตั้งแต่เดือนมีนาคมเป็นต้นมา ดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ไปทางเหนือเรื่อยๆ และจะหยุดที่จุดเหนือสุด จากนั้นจะเคลื่อนลงมาทางใต้
ในวันดังกล่าวดวงอาทิตย์จะขึ้นจากขอบฟ้าทางทิศตะวันออกเฉียงไปทางเหนือมากที่สุด และตกลับขอบฟ้าทางทิศตะวันตกเฉียงไปทางเหนือมากที่สุด จึงทำให้มีช่วงเวลากลางวันยาวนานที่สุดในรอบปีนั่นเองค่ะ อีกทั้งนับเป็นวันเริ่มต้นฤดูร้อนของประเทศทางซีกโลกเหนือ และเข้าสู่ฤดูหนาวของประเทศทางซีกโลกใต้อีกด้วยนะคะ
วันครีษมายัน สำคัญอย่างไร?
ทางฝั่งตะวันตกมีความเชื่อกันว่า . . . วันครีษมายัน นั้นเป็นจุดเริ่มต้นของการนับวัน อ้างอิงหลักฐานสำคัญที่สามารถยืนยันว่า “วันครีษมายัน” มีอิทธิพลต่อมนุษย์มาตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งก็คือ สโตนเฮนจ์ (Stonehenge) ในประเทศอังกฤษที่ถูกสร้างโดยฝีมือมนุษย์ตั้งแต่เมื่อ 3,000–2,000 ปีก่อนคริสตกาล
โดยมีการสันนิษฐานว่า สร้างขึ้นเพื่อเป็นปฏิทินดาราศาสตร์ และโหราศาสตร์ เพราะ การวางของหิน สัมพันธ์กับการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และดาวเคราะห์ และมีบางทฤษฎีที่บอกว่า คนสมัยก่อนนั้นสร้างสโตรนเฮนจ์ มาเพื่อหาจุดเริ่มต้นของฤดูกาล ผ่านการใช้วันครีษมายัน หรือ Summer Solstice เป็นจุดเริ่มต้นของการนับวัน
สำหรับประเทศไทย ในวันที่ 21 มิถุนายน 2565 ซึ่งตรงกับวันครีษมายัน ดวงอาทิตย์จะขึ้นเวลาประมาณ 05:51 น. และจะตกลับขอบฟ้า เวลาประมาณ 18:47 น. รวมเวลาที่ดวงอาทิตย์ปรากฏอยู่บนท้องฟ้ายาวกว่า 13 ชั่วโมง อย่างไรก็ตามภายใน 1 ปี ที่โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ จะเกิดปรากฏการณ์สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการขึ้น – ตก ของดวงอาทิตย์ทั้งหมด 4 เหตุการณ์ ได้แก่
- วันครีษมายัน – วันที่กลางวันยาวนานที่สุด
- วันเหมายัน – วันที่กลางคืนยาวนานที่สุด
- วันวสันตวิษุวัต และวันศารทวิษุวัต – วันที่มีช่วงเวลากลางวันและกลางคืนยาวนานเท่ากัน
หากคุณกำลังสงสัยว่าทำไมวันนี้แดดแรงและรู้สึกเหมือนกลางวันนั้นยาวนานกว่าปกตินั้น เนื่องจากวันครีษมายันนั้นเองค่ะ
