ปัจจุบัน แม้รัฐบาลนานาประเทศต่างให้ความสำคัญกับการควบคุมมลพิษมากขึ้น หลังพบว่าบรรดาเมืองใหญ่ทั่วโลก ทั้งในจีน อินเดีย อิหร่าน ปากีสถาน รวมถึงแถบแอฟริกา ล้วนติดอันดับเมืองที่มีมลพิษทางอากาศสูงเป็นอันดับต้นๆ ของโลก แต่สถานการณ์มลพิษทางอากาศทั่วโลกก็ยังไม่ดีขึ้นเลย
โดยเมื่อเร็วๆ นี้ องค์การอนามัยโลก (WHO) เปิดเผยข้อมูลจากรายงานการประเมินผลและผลกระทบของมลพิษทั่วโลก ว่า “ทั่วโลกมีคนเสียชีวิตจากมลพิษทางอากาศสูงถึงปีละ 7 ล้านคน” และคนทั่วโลก 9 ใน 10 ล้วนเสี่ยงได้รับผลกระทบจากมลพิษระดับสูง
ทั้งนี้สาเหตุการเสียชีวิตส่วนใหญ่ เกิดจากโรคทางเดินหายใจ โรคปอด โรคมะเร็ง โรคหลอดเลือดและโรคหัวใจ โดยผู้เสียชีวิตส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนาทั้งในเอเชียและแอฟริกา นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ยังเคยวิจัยพบว่ามลพิษทางอากาศ เป็นหนึ่งในปัจจัยที่ทำให้หญิงตั้งครรภ์เสี่ยงมีลูกเป็น “ออทิสติก” ด้วย
รายงานดังกล่าวยังระบุว่า ในช่วงปี 2553 – 2559 ที่ผ่านมา ร้อยละ 57 ในทวีปอเมริกา และร้อยละ 61 ในทวีปยุโรป มีค่ามลพิษที่เกิดจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก ทั้ง PM10 และ PM 2.5 ซึ่งมีขนาดเล็กกว่าเส้นผมและผ่านขนจมูกเข้าปอดได้ง่ายนั้น “มีปริมาณลดลง”
สวนทางกับเอเชียใต้และอาเซียน ที่มีมลพิษทางอากาศ “เพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 70” โดยเฉพาะเมืองที่มีความแออัดและประชากรอยู่ในสภาวะยากจน มลพิษที่ตรวจพบส่วนใหญ่ เกิดจากการเผาไหม้น้ำมันเชื้อเพลิงในรถยนต์ การเผาไหม้ในระบบอุตสาหกรรม การเผาไม้และฟืนในครัวเรือน ทำให้อาเซียนกลายเป็นพื้นที่ที่มีมลพิษทางอากาศสูงสุดในโลกเช่นเดียวกับเมดิเตอร์เรเนียน ซึ่งบางพื้นที่สูงกว่าเกณฑ์สูงสุดขององค์การอนามัยโลกถึง 5 เท่า
ทั้งนี้ ข้อมูลดังกล่าวพบว่า สอดคล้องกับสิ่งที่ประเทศไทยต้องประสบในช่วงต้นปี 2561 ที่ผ่านมา หลังเว็บไซต์ aqicn.org ที่สำรวจค่าระดับฝุ่นละอองและมลภาวะทางอากาศทั่วโลก พบว่าฝุ่นละอองขนาดเล็ก Pm 2.5 ในกรุงเทพและปริมณฑลอยู่ในเกณฑ์เฉลี่ยที่สูงในระดับ 194-197 และเคยพุ่งสูงสุดถึง 212 ซึ่งจัดอยู่ในเกณฑ์ “ไม่ปลอดภัยต่อสุขภาพ” จนกรมควบคุมมลพิษต้องออกมาเตือนและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการรับมือเบื้องต้น เกิดเป็นกระแสให้ผู้คนในโลกโซเชียล หันมาให้ความสำคัญกับสวมใส่หน้ากากอนามัยป้องกันฝุ่นละออง โดยเฉพาะกลุ่มคนที่เป็นภูมิแพ้และไวต่อฝุ่นละอองมากยิ่งขึ้น
Photo credit: Boonsit Rattanajareet
