โขน ศิลปะการแสดงของไทยที่หลายคน คิดว่ายาก ไม่รู้เรื่อง แต่ถ้าหากเปิดใจ และรู้เกร็ดที่มา กล่าวได้ว่าสนุกไม่แพ้ดูหนัง เพียงแต่ต้องมีความรู้ และเกร็ดเล็ก เกร็ดน้อยในท้องเรื่อง เพื่อให้ตีความได้ และตามทัน กินอยู่เป็น 360 องศาแห่งการใช้ชีวิต จึงหยิบเกร็ดเรื่องมาเพื่ออย่างน้อย คนที่ไปดูโขน ของมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ซึ่งอยู่ระหว่างจัดแสดงและจะแสดงถึง 8 ธันวาคม ศกนี้จะได้ดูอย่างสนุก
ก่อนอื่นหลายคนก็สงสัย ทำไมโขนจึงแสดงแต่เรื่องรามเกียรติ์ ทั้งนี้ส่วนหนึ่งเป็นเพราะมีตัวละครหลากหลาย เนื้อหามีหลายโหมดเหมาะกับการแสดงโขนที่ตัวละครไม่มีบทพูดเพราะใส่หน้ากาก ดังนั้นรามเกียรติ์ที่ท้องเรื่องมีทั้งการสู้รบ หรือรบพุ่งจึงเหมาะสมและให้ความสนุกสนาน
โขน มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ตอน “สัตยาพาลี” ที่ปัจจุบันมีระยะจัดแสดงจนถึง วันจันทร์ที่ 8 ธันวาคม 2568 คือเรื่องราวของ พาลี พญาวานรเมืองขีดขินที่เคยให้สัตยาบันต่อพระอิศวรไว้ว่าจะไม่แตะต้องชายาที่พระราชทานให้สุครีพ หากผิดคำสัตย์ขอให้สิ้นชีพด้วยศรพระนารายณ์ แต่พาลีกลับหลงผิดจนผิดคำสัตย์ ทำให้ต้องเสียชีวิตด้วยศรของพระราม (ซึ่งเป็นพระนารายณ์อวตาร) ตอน “สัตยาพาลี” นี้เป็นการนำเสนอเรื่องราวที่เน้นย้ำถึงคุณธรรม การรักษาสัจจะ ความกตัญญู และความซื่อสัตย์
ตอนที่เขาพระสุเมรุทรุดเอียงจากการสู้รบกันระหว่างรามสูรกับพระอรชุน พาลีกับสุครีพได้ช่วยชลอเขาให้ตั้งตรงดังเดิม พระอิศวรจึงฝากนางดารามากับพาลีเพื่อให้กับสุครีพผู้เป็นน้อง พาลีได้ยึดนางดาราไว้เป็นภรรยาเสียเอง พาลีเคยแย่งนางมณโฑกับทศกัณฐ์เมื่อตอนที่เหาะผ่านเมืองขีดขินด้วย และมีบุตรกับนางมณโฑ คือ องคต สุดท้ายพาลีสิ้นชีวิตจากศรของพระราม ขณะที่พระรามแผลงศรใส่พาลี พาลีจับศรไว้ได้ พาลีจึงได้เห็นร่างที่แท้จริงของพระราม ว่าเป็นพระนารายร์อวตาร จึงได้สำนึกผิด และเรียกสุครีพมาสั่งสอน ซึ่งเรียกว่า “พาลีสอนน้อง” และฝากฝังเมืองขีดขินไว้ จากนั้นก็ปล่อยให้ศรปักอกตาย หลังจากที่พาลีตายได้ไปเกิดเป็นเทพบุตรพาลีบนสวรรค์ ได้มีบทบาทตอนไปทำลายพิธีชุบหอกกบิลพัทของทศกัณฐ์
เกร็ดรามเกียรติ เพื่อให้สนุกยิ่งขึ้น และหวังใจว่าทุกท่านจะสนุกและอิน เหมือนเช่นเคย
โคลงพาลีสอนน้อง ใจความสำคัญเป็นแนวทางประพฤติตัวในการรับราชการ เช่น มีสัมมาคารวะ เคารพผู้ใหญ่ ไม่ประมาท มีวินัยและมีสติ
มณโฑ ตกเป็นเมียพาลี และรวมแล้วมีผัวทั้งหมด 4 คน คือ 1 พาลี 2 ทศกัณฐ์ 3 หนุมาน 4 พิเภก โดยผัวคนที่รักมณโฑ มากสุดคือ ทศกัณฐ์ เพราะแม้มณโฑ จะตกเป็นเมียพาลีก็ไม่รังเกียจ
คู่ที่เป็นรักแท้ ในรามเกียรติ์คือ ทศกัณฐ์ กับนางมณโฑ เพราะ แม้มณโฑตกเป็นเมียใคร ทศกัณฐ์ ก็รัก ขณะที่พระรามกับนางสีดาแม้จะชิงตัวกลับมาหากก็แคลงใจ จนเป็นที่มาสีดาลุยไฟพิสูจน์ตน
🎭 โขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ตอน “สัตยาพาลี” จัดแสดงระหว่างวันที่ 6 พฤศจิกายน – 8 ธันวาคม 2568 ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย
📍 ขอเชิญประชาชนร่วมสัมผัสความงดงามตระการตาแห่งนาฏศิลป์ชั้นสูงของไทย
🎟️ บัตรจำหน่ายที่ ไทยทิคเก็ตเมเจอร์ โทร. 0-2262-3456 www.thaiticketmajor.com
#โขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ #สัตยาพาลี #ศิลปวัฒนธรรมไทย #กระทรวงวัฒนธรรม #สืบสานพระราชปณิธาน #โขนไทย
